Κάποτε ο φυσικός εχθρός κάθε ανθρώπου ήταν οπτικά ορατός και μπορούσε να τον αντιμετωπίσει, αν ήθελε, ή να τραπεί σε φυγή. Έπρεπε να προσπαθήσει αρκετά σωματικά για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για την επιβίωσή του. Ο κάθε άνθρωπος ήταν ένας μαχητής της ζωής. Με την παρέλευση των αιώνων, την τεχνολογική εξέλιξη και την ανάπτυξη της επιστήμης, ο εχθρός έγινε αόρατος.

Ο άνθρωπος έχασε την αναγκαιότητα, που αισθανόταν, να εξασφαλίσει την καθημερινή επιβίωση. Αυτό συνέβη σε μεγαλύτερο βαθμό στις καλούμενες αναπτυγμένες χώρες. Με τις ανέσεις όμως που παρέχει ο σύγχρονος τρόπος ζωής, μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό η κινητικότητα και η φυσική κατάσταση κάθε ανθρώπου, αρχίζοντας από πολύ νωρίς στη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής και συγκεκριμένα από την νηπιακή ηλικία. Στα παιδιά της σύγχρονης εποχής, ιδιαίτερα σε αυτά που ζουν στις μεγαλουπόλεις έχει αφαιρεθεί το δικαίωμα να τρέχουν και να παίζουν στις γειτονιές. Απεναντίας, μάλιστα, τους προσφέρονται διάφορα προγράμματα στην τηλεόραση και διάφορα βίντεο-παιχνίδια, τα οποία μειώνουν ακόμη περισσότερο την κινητικότητα αυτών των παιδιών. Επιπλέον, υπάρχει και το σχολείο με τις όλο και αυξανόμενες απαιτήσεις αλλά και η αγωνία των γονέων για όλο και περισσότερη μόρφωση ακόμη και από μικρές ηλικίες. Όλα τα ανωτέρω έχουν ως συνέπεια την παιδική παχυσαρκία και τα παχύσαρκα παιδιά στην πλειονότητά τους γίνονται παχύσαρκοι ενήλικες.

Δεν είναι, όμως, μόνο η ελαττωμένη κινητικότητα που οδηγεί στην κακή φυσική κατάσταση του ανθρώπου, αλλά είναι και η πληθώρα φαγητού που προσφέρεται εύκολα και με ιδιαίτερα δελεαστικούς τρόπους. Επιπλέον, το φαγητό που προσφέρεται είναι συνήθως ακατάλληλο. Όλα τα προανφερθέντα έχουν αποδειχθεί και σε μία μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία [Sitting Time and All-Cause Mortality Risk in 222 497 Australian Adults. Total sitting time to be associated prospectively with all-cause mortality. Arch Intern Med. 2012 Mar 26;172(6):494-500].

Αποτέλεσμα όλων των προαναφερθέντων είναι η παχυσαρκία και ο Σακχαρώδης Διαβήτης να εκδηλώνονται με ολοένα αυξανόμενες συχνότητες. Αξιοσημείωτο είναι ότι η συχνότητα εμφάνισης του Σακχαρώδη Διαβήτη ήταν ιδιαίτερα χαμηλή σε χρονικές περιόδους στις οποίες επικρατούσαν συνθήκες δύσκολης ανεύρεσης τροφής και η παχυσαρκία ήταν άγνωστη καθώς επίσης και σε χώρες που αντιμετωπίζουν σήμερα τέτοιου είδους προβλήματα. Άρα, ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας και του Σακχαρώδη Διαβήτη αφορά πλέον το σύνολο των ανθρώπων και όχι μόνο των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη.

Κατ’ αρχήν ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μία πάθηση, στην οποία η συμμετοχή και η συμβολή του ατόμου στη θεραπεία του είναι καίρια και σημαντική. Δεν είναι μία χειρουργική επέμβαση, ούτε κάποια λοίμωξη, η αντιμετώπιση της οποίας είναι αποκλειστική ευθύνη των θεραπόντων γιατρών. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κατανοήσει το άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη από την αρχή της πάθησής του και πρέπει να συμμετάσχει στον τρόπο θεραπείας του.

Δυστυχώς, ο Σακχαρώδης Διαβήτης δεν πάει διακοπές. Απαιτεί συνεχή και διαρκή προσπάθεια από μέρους του ασθενούς. Ο λόγος είναι ότι ιδιαίτερα για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 (νεανικός, ινσουλινοεξαρτώμενος), η πάθηση αυτή πρέπει να γίνει τρόπος ζωής. Απαιτείται πειθαρχία ως προς την αντιμετώπιση του διαβήτη. Πρέπει το άτομο να ξαναγίνει ένας μαχητής της Ζωής. Πρέπει να κινείται με μέτρο ισορροπώντας τα ενεργειακά αποθέματα την κάθε στιγμή. Όμως, «Η πειθαρχία είναι ελευθερία», όπως αναφέρεται σε ένα ρητό και είναι βέβαιο ότι το άτομο αποκτώντας εσωτερική πειθαρχία θα αποκτήσει και εσωτερική γαλήνη.

Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (μεγάλης ηλικίας, μη-ινσουλινοεξαρτώμενος) είναι στην πλειονότητά τους παχύσαρκα. Πρέπει, δηλαδή, να αποκτήσουν το ιδανικό βάρος του σώματός τους. Άρα και αυτά τα άτομα πρέπει να αλλάξουν εκ βάθρων τον τρόπο ζωής τους. Αυτός έχει αποδειχθεί να είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσουν το σωματικό βάρος τους. Αλλά ακόμη και εάν το άτομο με διαβήτη τύπου 2 δεν είναι παχύσαρκο, πάλι θα πρέπει να τροποποιήσει τη διατροφή και τον τρόπο ζωής του. Αυτό είναι το δεύτερο πράγμα που πρέπει να κατανοήσει το άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη από την αρχή της πάθησής του.

Το τρίτο και τελευταίο πράγμα, που θα πρέπει να γνωρίζει το άτομο με διαβήτη είναι ότι η άριστη ρύθμιση του διαβήτη συνεπάγεται σήμερα μία ζωή χωρίς επιπλοκές και προβλήματα. Το τελευταίο έχει αποδειχθεί με μεγάλες και μακροχρόνιες μελέτες. Επιπλέον όσο νωρίτερα στη διάρκεια του διαβήτη επιτευχθεί και διατηρηθεί η άριστη ρύθμιση του διαβήτη τόσο και τα αποτελέσματα θα είναι άριστα.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, συνεπώς, μπορεί να θεωρηθεί σήμερα ως πρόκληση Ζωής με την έννοια ότι πρέπει να επανακτηθεί η χαμένη αγωνιστικότητα για ζωή και να ξαναγίνουμε όλοι μας μαχητές της ζωής, αλλά και ως πρόσκληση για Ζωή με την έννοια ότι η σωστή ρύθμιση του διαβήτη οδηγεί σήμερα σε μία φυσιολογική και χωρίς προβλήματα ζωή.

Τριαντάφυλλος Π. Διδάγγελος, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας – Διαβητολογίας, Ιατρική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Α΄ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής Νοσ. ΄΄ΑΧΕΠΑ΄΄ Θεσσαλονίκης